Günümüzde bir çok insanın ,öyle veya şöyle ssk veya bağ-kur ile teması olmuştur.Bu insanlardan bir kısmı gerekli koşulları yerine getirip emekli oldukları gibi, bir çoğu da belli miktarlarda prim yatırdıkları halde emekli olamadıkları yada vefat ettiklerini görüyoruz.
İşte tamda bu noktada ,belli miktarlarda yatırmış oldukları sigorta primleri için ne gibi haklarının olduğu konusunda gerekli bilgiye sahip olmayan bir çok insanın olduğuna şahit olmaktayız.SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’na tabi olarak çalışmış olan sigortalılar belli şartların varlığı halinde primlerini geri alabilirler
5510 Sayılı Kanunun 4/a(SSK) ve 4/b Bağ-Kur ile ilk defa 5510 Sayılı Kanuna göre 4/c(Emekli Sandığı) kapsamında çalışmaya başlayanlardan herhangi bir nedenle çalıştığı işten ayrılan veya işyerini kapatan ve yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde malûllük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalılara kendisi adına prim ödenen dönemlere ait tutarlar toptan ödeme olarak iade edilir.
5510 Sayılı Kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a)(SSK) ve (c)(Emekli Sandığı) bentleri kapsamında ise kendi adına bildirilen, (b)(Bağ-Kur) bendi kapsamında ise ödediği malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin her yıla ait tutarı, primin ait olduğu yıldan itibaren yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek toptan ödeme şeklinde verilir.
Geri alınan bu primler daha sonra istenmesi halinde belli şartlarla SGK’ya geri iade edilerek emekli aylığı bağlanması işlemlerinde değerlendirilebilir.
5510 Sayılı Kanuna göre toptan ödeme yapılarak hizmetleri tasfiye edilmiş bulunanlardan, yeniden bu Kanuna tabi olarak malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olanlar, yazılı olarak müracaat etmeleri halinde, aldıkları toptan ödemenin ödeme tarihi ile yazılı istek tarihi arasında geçen yıllar için her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan tutarın ilgiliye tebliğ tarihini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri halinde, bu hizmetler ihya edilerek yeniden emeklilik hesabında dikkate alınmaktadır.
SSK ve Bağ-Kur’lular ile ilk defa 01.05.2008 tarihi ve sonrasında memur statüsünde çalışanlar yönünden:
SSK ve Bağ-Kur’lular ile ilk defa 01.05.2008 tarihi ve sonrasında memur statüsünde çalışmaya başlayan memurlar bakımından hangi şartlarla ödedikleri primlerin kendilerine iade edileceği 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun farklı maddeleri içerisinde düzenlenmiştir.
a)SSK ve 01.05.2008 tarihinden sonra Emekli Sandığına tabi olan sigortalıların/memurların çalıştıkları işten ayrılması, Bağ-Kur sigortalılarının ise işyerlerini kapatmaları,
b)Emeklilik/yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurdukları halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamamaları, şarttır.
Malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanılmış olması durumunda da primler iade edilmez.
Sosyal güvenlik sistemi zorunluluk esasına dayanmaktadır.Alınan primler kişilerin kısa ve uzun vadede karşılaşabilecekleri risklerin telafi edilmesi amacıyla yapılacak ödemelerin finansmanında kullanılmaktadır. Sağlanan güvencelerden en önemlisi kişiye veya geride kalan hak sahiplerine (eş, çocuk, anne-baba) belli şartlarla aylık bağlanmasıdır.
Dolayısıyla, geçmişte sosyal güvenlik sistemine prim ödemiş olan bir kişi malullük aylığı veya yaşlık/emeklilik aylığı bağlanmasına hak kazanmış ise, bu kişilere öncelikle aylık bağlanmaktadır. Bu durumda olan kişilerin emekli aylığı yerine geçmişte sosyal güvenlik sistemine ödemiş oldukları primlerin toptan olarak kendilerine ödenmesi şeklinde bir tercihte bulunmaları mümkün değildir.
