Eski Türkiye nasıldı, yeni Türkiye’nin nasıl olduğu üzerinde farklı tartışmalar yaşanmaktadır. Eski Türkiye’yi yaşlı ve orta yaşta olanlar iyi bilirler. Ancak yaşı 30’dan küçük olanlar ise eski Türkiye’yi yaşamadıkları için bilmezler.
Dolayışı ile eski dönemleri yaşayan ile yaşamamış olanların değerlendirmeleri kendi dünya görüşleri ve vicdanlarının ölçüleri çerçevesinde farklı olmaktadır.
Onun için yaşamamış olan nesil içinde biz eski Türkiye’yi anlatalım onlar günümüz ile karşılaştırsınlar ve buna göre değerlendirmeyi yapsınlar.
Eski Türkiye de; Parlementer sistemin hakim olduğu dönemlerde sık sık hükümet değişiklikleri ve zayıf hükümetlerin kurulması üzerine 1980'ler ve 1990'larda yüksek enflasyon, ekonomik istikrarsızlıklar(1994, 1999, 2001 krizleri)vardı.
Yeni Türkiye’ de ekonomik istirarsızlık ;……………………………….…???????
Eski Türkiye de; IMF ve Dünya Bankası destekli programlarla ekonomik reformlar gerçekleştirilmiş, ancak yapısal problemler tam çözülememiştir.
Yeni Türkiye’ de IMF ve Dünya Bankası;…………………………………..…..?????
Eski Türkiye de; Sanayileşme ve özel sektör büyümeye devam etse de dış borç sorunu ve yüksek faiz politikaları ekonomiyi zorlamıştır. Döviz kuru sürekli yükselmekteydi.
Yeni Türkiye’ de yüksek faiz ve dış borç döviz kuru ;…………………………………..?????
Eski Türkiye de; Türkiye tarım ve hayvancılık alanında dünyada kendine yeten 7 ülkeden biri konumundaydı.
Yeni Türkiye’ de tarım ve hayvancılık;…………………………………………….....?????
Eski Türkiye de, dış borçlar; Türkiye’nin dış borcu sürekli artmaktaydı. Dış Borç bulmakta zorlanıyordu.
Yeni Türkiye’ de dış borç;…………………………………………….……….??????
Eski Türkiye de; 1994 ve 2001 ekonomik krizleri yaşandı. TL büyük değer kaybı yaşadı, enflasyon %100’lere yaklaştı. Sürekli enflasyonist ortam vardı.
Yeni Türkiye’ de TL değer kaybı ve enflasyon;………………………………….…..??????
Eski Türkiye de; Memur maaşları, emekli aylıkları ve asgari ücret enflasyon karşısında yetersiz kalıyordu.
Yeni Türkiye’ de ücretler;…………………………………………………………..??????
Eski Türkiye de; İşsizlik oranı yüksekti, kayıt dışı ekonomi yaygındı.
Yeni Türkiye’ de işsizlik;…………………………………………………………..…?????
Eski Türkiye de; Kamuda israf şatafat ve kamuda yerleştirmelerde torpil ile adam kayırmacılık, mülakatlar vardı. Siyasi bağlantısı olan kişilere devlet kadrolarında öncelik tanınırdı. Torpil ve adam kayırma sık görülürdü.
Yeni Türkiye’ de kamuya atamalar;…………………………………………..……?????
Eski Türkiye de; 1980 darbesi sonrası sıkıyönetim döneminde yargı bağımsızlığı ciddi şekilde zedelenmişti. Darbe anayasası hazırlanmıştır. Anayasının demokratik olmadığı herkesin malumudur.
Yeni Türkiye’ de anayasa;………………………………………………..……..???????
Eski Türkiye de; 1990’larda faili meçhul cinayetler, Susurluk skandalı gibi olaylar hukuk sistemine güveni sarsmıştır. Ülkedeki kurumlara olan güven anketlerinde hukuka olan güven hep en düşük seviyede olmuştur. Rüşvet, adam kayırma ve siyasi müdahaleler yargıya olan güveni azaltıyordu
Yeni Türkiye’ de hukuka olan güven;………………………………………….?????????
Eski Türkiye de; Avrupa Birliği'ne üyelik sürecinde hukuk reformları yapılmaya başlanmıştı. AHİM kararlarına bağlılık vardı.
Yeni Türkiye’ de AHİM;…………………………………………………………????????
Eski Türkiye de; Hakimler ve savcılar üzerinde baskılar vardı. Yargı bağımsızlığı tartışmalıydı. Darbelerden sonra anayasa değişiklikleriyle yargının bağımsızlığı zedelendi.
Yeni Türkiye de yargı bağımsızlığı ;…………………………………….……..?????????
Eski Türkiye de; Terörle mücadele yasaları geniş yetkiler tanıyordu. Faili meçhul cinayetler, gözaltında kayıplar yaşandı. İfade özgürlüğü kısıtlıydı. Milletvekilleri ,Gazeteciler ve yazarlar sık sık tutuklanıyordu.
Yeni Türkiye de ifade özgürlüğü;…………………………………………….…..???????
Eski Türkiye de; Başörtüsü yasağı üniversitelerde ve kamuda uygulanıyordu. 28 Şubat sürecinden sonra daha da sertleştirildi.
Yeni Türkiye de üniversitelerde yasaklar;………………………………………...???????
Eski Türkiye de; Kürtçe konuşmak ve yayın yapmak yasaktı. 2000’lere doğru bazı esnemeler başladı.
Yeni Türkiye de Kürtçe;……………………………………………………………..??????
Eski Türkiye de; Basın özgürlüğü sınırlıydı. Devlete yönelik eleştirel yazılar yazan gazeteciler gözaltına alınabiliyordu.
Yeni Türkiye de basın özgürlüğü;………………………………………………..????????
Eski Türkiye de; RTÜK aracılığıyla TV ve radyo yayınları sık sık cezalandırılıyordu.
Yeni Türkiye de RTÜK;…………………………………………………………????????
Eski Türkiye de; Bürokraside ve devlet ihalelerinde rüşvet çok yaygındı. İhaleler genellikle belli gruplara verilirdi.
Yeni Türkiye de İhaleler;…………………………………………………….…..?????????
Eski Türkiye de; Belediyeler rant, rüşvet ve yolsuzluk iddialarıyla gündeme gelirdi.
Yeni Türkiye de belediyeler;…………………………………………..……….??????????
Eski Türkiye de; Üniversite rektörleri yapılan seçimlerde en yüksek oy alan üç prf. cumhurbaşkanına sunulur ve bunların arasında cumhurbaşkanı birini atardı. Üniversitelerde bilim ve özgürlük alanı dardı. Siyasi baskılar akademisyenleri etkiliyordu. YÖK (Yükseköğretim Kurulu) 1981’de kurularak üniversiteler merkezi bir otoriteye bağlandı. Kampüslerde ideolojik ayrışmalar vardı, öğrenciler arasında sık sık çatışmalar çıkıyordu.
Kaliteli eğitim veren bazı üniversiteler vardı ancak genel olarak akademik özgürlük sınırlıydı.
Yeni Türkiye de üniversiteler;…………………………………………………?????????
Hepsini birkaç maddeye sığdıracak olursak;
1-Ekonomik krizler, enflasyon ve işsizlik yüksekti.
2-Siyasi istikrarsızlık, darbe ve parti kapatmaları sık yaşanıyordu.
3-Adalet sistemi güvenilir değildi, yargıya müdahaleler vardı.
4-Başörtüsü yasağı, ifade özgürlüğü kısıtlamaları gibi sorunlar hâkimdi.
5-Rüşvet, adam kayırma ve yolsuzluk iddiaları fazlaydı.
6-Üniversiteler bilimsel özgürlük açısından sınırlıydı.
Eskisi ile yenisi arasındaki değerlendirmeyi ve kıyası boşlukları doldurmanız için taktirlerinize bırakıyorum.
Çünkü kimisinin iyi gördüğünü diğeri kötü görebilmektedir.
TAKTİR SİZLERİN…
