?>

ÖZGÜRLÜK NEDİR?

Mehmet Cevat Kerem

7 yıl önce

İlk önce tanımını yapacak olursak ,Özgürlük: herhangi bir kısıtlamaya, zorlamaya bağlı olmaksızın düşünme veya davranma, herhangi bir şarta bağlı olmama durumu, serbesti özgür irade, bireysel özgürlük, adalet, kamu hakları, politik özgürlük, ifade özgürlüğü, ahlaki sorumluluk, özerklik, öz irade kavramlarını karşılayabilen genel bir anlama sahiptir.

İnsandan insana ve toplumdan topluma farklılık gösterdiği için genellikle tatmin edilememiş bir kavramdır özgürlük. İnsanlık “özgürlük” kavramıyla demokrasilerde veya aydınlanma sonrası toplumlarda tanışmıştır. Herkes bu kavramı öğrenince özgür olmak istemiş veya bunun mücadelesi içine girmiştir.Bazıları bu kavram için çok mücadeleler içine girmiş bazısı da hiç oralı olmamıştır. Bazen de tümden vazgeçmiştir. Çünkü bireysel kısım toplumdan bağımsız olamaz. Halk özgür olmak istemedikçe onun içinde yoğrulan ve halk tarafından eğitilen birey de özgürlük talep etmez. Özgürlük ancak farklı düşünen bireylerin diğerlerini harekete geçirmesiyle talep edilebilir. 

Dünyada gittikçe artan bir özgürlük talebi oluşmuş ve nihayetinde tüm insanların bireysel özgürlüğü BM. üyelerince söz verilmiş bir temel hak olmuştur. Kağıt üstünde özgürlük vardır. Belki kendimizi özgür sanıyoruzdur, gerçekten fikir olarak da özgürlüğe aşinayızdır. Ancak Tarih boyunca hiç bir zaman toplumlar bunu tam anlamı ile  görmemiştir bence.

 Özgürlüğün anlamı özerine bazı filozoflar şu açıklamalarda bulunmuşlardır.Jean-Paul Sartre Varlık ve Yokluk adlı eserinde özgürlüğü ayrıntılı olarak anlatır. Onun burada anlattığı özgürlük, insan varoluşundaki yokluk gibi görünür. Diğer bir anlatımla gördüğümüz nesneler varoluşun özünü oluşturur. Bu bağlamda Sartre insanlık gerçeğini şöyle tarif eder: Özgürlük bir varlık gibi değildir. O, insandır ve varlığın yokluğu demektir. Özgürlük insanın kalbinde olan yoklukla oluşur. Bir başka deyişle özgürlük, yokluğun olabilirliği demektir. Sartre’a göre özgürlük insanlık varoluşunun temel verisidir. Sartre “biz özgürüz fakat özgürlüğe Biz, özgür tasarılarımızla dünyanın nesneleri tarafından oluşturulmuş sınırlarla çevriliyiz. Bu bizim veri sınırının özelliğini oluşturan özgürlüğümüzdür. Burada biz karmakarışık bir sorunun içindeyiz. Zira dünyaya bu duyguyu başkası veriyor gibi görünüyor. Başkasının dünyaya vermesinin belirtisi, benim özgür tasarımımın dışındadır. Ben bir belirti bulduğum zaman dünyada ortaya çıkıyorum.

Martin Heidegger’e göre özgürlük, onun felsefesinin temel kavramlarından biridir. Heidegger’e göre doğruluğu yani hakikati temellendiren “özgürlük, var olanın var olan olarak ortaya çıkmasına olanak vermektir.”Bundan dolayı insan, dünyaya atılmış olmasını ve ölümü yani kaçınamadığı bu durumunu üstlenmeye ve kabullenmeye hazırdır. Bununla birlikte insan geçmişe bakarak gelecekteki olanakları seçmekte özgürdür. Karl Jaspers’e göre varoluş özgürlüktür. Özgürlüğün bilincine, varoluşsal seçişte diğer bir anlatımla kendim olma kararlılığımda ulaşırım. Jaspers’in düşüncesinde özgürlük, varoluşla özdeş olduğundan tasarımlanabilir bir şey değildir. Şüphesiz kendim için özgürlüğü, ben düşüncede değil var olma olgusunda tanırım. Bundan dolayı özgürlük, “özgür istenç ile zorunluluğun çelişkin bir bütünü olarak ortaya çıkar. 

YADA KİMİLERİNE GÖREDE ; Özgürlüğün bir anlamı varsa bu, insanlara duymak istemediklerini söyleme hakkıdır. George Orwell Birey, kendisi hariç kimsenin çıkarını ilgilendirmediği sürece hareketlerinden dolayı topluma karşı sorumlu değildir. John Stuart Mill, İnsanın özgürlüğü; istediği her şeyi yapabilmesinde değil, istemediği hiçbir şeyi yapmak zorunda olmamasındadır. Rousseau İnsanlar hükümetten korktuğu zaman, zorbalık; hükümet insanlardan korktuğu zaman, özgürlük vardır. Thomas Paine Özgürlük olmayan ülkede ölüm, yıkılış vardır. Her ilerlemenin, kurtuluşun anası özgürlüktür. M.K.Atatürk Özgürlük hiçbir zaman dayanaklı değildir, her zaman tehdit altındadır. Mutlak belirlilik her zaman özgürlük yoksunluğudur. Thedor Wiesengrund Adorno Özgür toplumu savunmak isteyen bir kimse, özgür toplumun vazgeçilmez temelinin birey hakları ilkesi olduğunu bilmelidir. Birey haklarını muhafaza etmek isteyen bir kimse, kapitalizmin birey haklarını karşılayabilecek ve koruyabilecek tek sistem olduğunu anlamalıdır. Ayn Rand Aşırı özgürlük, gerek devlette ve gerekse bireylerde köleliğe dönüşür.” Eflatun Bir kimsenin düşüncesini açıklayamaması köleliktir. Euripides Kısaca, insanın eylemleri asla özgür değildir; onlar her zaman insanın kendi doğasının, edinilmiş fikirlerinin, ulusunun, doğru ya da yanlış onu biçimlendiren mutluluk anlayışının; örnekle, eğitimle, günlük deneyimle pekiştirilmiş kanılarının zorunlu sonuçlarıdır. Paul-Henri Dietrich HOLBACH, 

Konu üzerinde  bazı felsefik makalelerden de  alıntı  yaparak, özgürlüğün tarifi konu ile ilgili düşünür ve liderlerin özgürlüğü tarif biçimleri , farklı anlamlandırmaları,farklı  bakış açıları ile birlikte değerlendirildiğinde  ,bazı insanların ve ya toplumların hiçbir zaman özgür olamadıkları,bazılarının bunun için hiç mücadele etmedikleri,kimilerin bu uğurda ise çok mücadele ettikleri,kimi toplumların ise zaten buna gerek kalmadan zaten özgür oldukları görülür. Her kim ki özgürlüğü ,nasıl tarif ediyor ve anlamlandırıyor  ise onu yaşaması dileği ile ….

YAZARIN DİĞER YAZILARI