Yaşamı boyunca insanoğlu hep farklı duygular ve hayaller içinde olmuştur.Bu duygu ve hayaller zaman zaman insanın başına en olmadık hadiselerin geçmesine neden olmuşlardır.Özellikle bizim gibi toplumlarda amacına ulaşmak adına her şeyi kılıfına uydurmayı ve kendi kendimizi kandırmayı iyi başarabilen insanlar daha çoktur.Günümüzde insanların hedeflediği tek nokta zengin olmak için verilen uğraşlardır.Bu amaç uğruna yüksek hırs ile adeta gözlerimiz kör olmuş ve bir çok değeri de bu amaçlar uğruna bir çırpıda heba etmekten de bir an olsun bile sakınmayacak noktaya gelmiş durumdayız. İnsan oğlunun yanılgılarını artıran ve buna sebebiyet veren bazı faktörler vardır.Bunlar;Sürü psikolojisi, sosyal itaat duygusu, realite körlüğü ve duruma uygunluktur. Toplumda bazı insanlar zaman zaman güven duygusunu çevrelerine verdikten sonra, toplumdaki sosyal itaat duygusunu ve sürü psikolojisini harekete geçirdiğini görüyoruz. Örneğin BATMAN ’da farklı sektörlerde iş yapan insanlar yüzlerce insanı mağdur etmediler mi? Bu meslek gruplarını söylemeye gerek yok zaten. Bunların kimler olduğunu tolum gayet iyi biliyor. Kandırılmaya sebebiyet veren başlıca duygu şudur; "Bu kadar insan para yatırıyorsa bu kadar kişi aptal olamaz" düşüncesine kapılmaktan kaynaklandığını söyleyebiliriz. Bir diğeri de uygunluktur. Duruma uygunluk varsa realite körlüğü oluşuyor. Örneğin bir çok kişinin terör bağlantısı ile insanların telefon dolandırıcıları tarafından kandırılmalarının kolaylıkla yapılabiliyor olmasıdır. Bu şekilde yüzlerce insan mağdur edilmiştir. Duruma uygunluğu oluşturtan da algıdır.Algıyı duruma uygunluk haline getirip kullanmasını iyi becerenler rahatlıkla insanları kandırmayı başarabiliyor. Toplumda oluşan güçlü algı sayesinde aslında hiç olmaması gereken bazı durumlar gayet normalmiş gibi gelebiliyor. Hele,bizim gibi gözü aç ve kısa yoldan zengin olma hesabı içinde olan toplumlarda bu durum daha kolaylaşıyor.Ve zamanla insan kendisini oyunun içinde rahatlıkla görebiliyor. Günümüzde bir çok insanımız ,akşam yatmadan önce yarın kimi nasıl kandırabilir yada çarpabilirim planları ile sabahladığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Herkesin bir şekilde çarpılmadığı veya kandırılmadığını kim söyleyebilir ki? Kandırılma süreçleri içinde insanın korkuları da devreye girmektedir. Kişilerin zaafları ve korkuları devreye sokulması süreci kolaylaştırmaktadır .örneğin bir alana yatırım yapmış insanlar, bu kez parayı kaybetme korkusuyla daha fazla yatırıma devam edebiliyor. Güven oluşturarak aldatmaya karşı insanlar, eleştirisel düşünceyi öncelemeli ve uyanık olmalıdır. Ancak; eleştirisel düşünce bizim toplumumuzda çok az kullanılan bir ilkedir. Özellikle kandırma planlarında dini argümanların devreye sokulması işi çok basite indirgediğini ayrıca rahatlıkla söyleyebiliriz. Kandırılmamak için ne yapmalı ve buna çare bulunabilir mi bilmiyorum. Ancak, bu hırs ve aç gözlülük ile ıslah olacağımızı hiç zan etmiyorum. Menfaati için tüm değerlerini bir çırpıda silebilen insanların her geçen gün çoğaldığı bir durumda işimiz zor bence…