Sözlük anlamı; Becerikli ve daha çok kendini göstermek için gerek yokken işe karışan, kendini öne atan, demektir. Kendini patronlarına, bir üst amir veya yönetisine şirin göstermek isteyen çok sayıda insanın olduğu bir gerçektir.
Özellikle insan yoğunluğu olan sektör ve resmi kurumlarda kendini hep göz önünde bulundurmak isteyen, halk tabiri ile kraldan fazla kralcı olan tipler mevcuttur.
Ülkenin ekonomik gelişimi, istihdamın artırılması için devlet büyükleri çağrılarda bulunmakta, yatırım ortamının iyileşmesi adına birçok teşvik verilmekte ve mevzuatta basitleştirmeye gidilmektedir.
Ancak, bazı kurumlar vardır ki; tüm bunlara gözünü ve kulağını kapatmış, hala eski usuller ile iş yaptıklarına şahit olmaktayız. Mevzuatı sade olmayan kurumlarda iş görmek çok zor hale gelebilmektedir.
Örneğin, üretim yapabilmek için işyeri kiralayan veya işyeri mülkünü alıp fabrikasını kurmak isteyen işletmeler için, işe başlama süreci vergi daireleri arasında farklılık arz edebilmektedir.
Hatta bazı vergi daireleri yeni kurulan şirketler için, eskiden olduğu gibi hala tüm evrakları istemektedirler.
Bu sürece firmanın teşvik belgesi alması, vergi dairelerinden kdv isitisna yazısı talepleri ise ayrı bir dert haline gelebilmektedir. Yatırım ve üretim süreçlerinin yerine getirimesi, için ilk önce üretim yapılacak fiziki mekanın uygun hale getirilmesi çalışmaları yapılmaktadır.
Özellikle yeni kuruluşlarda bazı vergi daireleri yaptıkları yoklamalarda, işyerinin faal olma şartlarını farklı algılayabilmekte veya kdv isitisna yazıları yoklamalarında farklı uygulamalar olabilmektedir.
Bir işletmenin üretim yapabilmesi için ilk önce fizki mekanın uygun hale gelmesi için çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar ile birlikte üretim konusu yatırım teşvik kapsamında ise, yatırım teşvik belgesi çıkarılmakta, üretim makine ve teçhizatının alınması içinde vergi dairelerinden kdv istisna yazısı alınmaktadır.
Firma, kdv isitsna yazısını aldıktan sonra, gerekli makine ve teçhizatı alabilir. Tekrar ettiğim üzere bu süreci tersten okuyan idarelerin olduğunu üzülerek belirtmek isterim.
Yani, bazı idareler üretim yerinin tadilatı veya kurulumu için yapılan çalışmaları, işe başlama olarak değerlendirmemekte ve faal olarak görmemektedirler.
Daha önce farklı sektörler için karşılaştığım birkaç örnek vermek isterim.
Büyük bir marketin açılışı için yapılan yoklamada, marketin tüm rafları kurulu, soğutucuların bulunduğu ve tabelasının asılı olduğu halde içerde sırf bazı malların olmayışından dolayı iş yerinin faal kabul edilmediğine bizzat şahitlik ettim.
Yine başka bir örnek; Fabrikanın üretim bantları kurulu, içerde masa ve makinalar olduğu halde sırf dışarda firma tabelasının asılı olmadığı için kdv istisna yazısının verilmesinde sıkıntı çıkarıldığına şahit olduk.
Üçüncü bir örnek ise; firmanın kiraladığı büyük bir işyeri için tadilat çalışmaları yapılırken, yapılan yoklamada
İş yerinin kapalı olduğu gerekçesi ile yeni kurulan şirketin ressen terkinin yapıldığınada yeni karşılaştık. Yani kiralanmış koskoca bir mekanda işletme yapılmayacak ise o adreste şirket neden kurulmuş veya neden kiralanmış sorusu sorulsa bile terk işlemi yapılmayacaktı.
Telefon ile görüştüğüm sicil servisindeki ilgili arkadaş, cevaben bana, faaliyeti yoktu onun için kapattık diyordu. Yani koskoca bir mekanda tadilat yapılmasıonlar için yeterli kabul edimiyordu. Tabi bu örnek BATMAN da değil, komşu ilde oluyordu.
Evet, bu örnekleri çoğaltmak mümkündür.
Diğer bir handikap ise, özellikle bölgeye yeni gelen yatırımcıların birileri tarafından özellikle bazı kişilere komisyon karşılığında yönlendirmeleri olayıdır.
Buna yönelik çok sayıda duyumların olduğunu belirtmekte fayda vardır. Yani, işyeri projesinin çizimi, hangi inşaat firması ile çalışacağından tutunda, diğer tüm aşamalar için bu geçerlidir.
Bölgeyi ve şehri tanımayan işletmelerin komisyon karşılığında birilerine peşkeş çekilmesi kabul edilebilir bir durum değildir.
Bunun önüne geçmek için, özellikle odaların tarafsız bir şekilde hareket ederek kolaylaştırma görevlerini yerine getirmeleri gerekliliğini ayrıca not etmek isterim.