Son çıkan torba yasa ile birlikte bağ-kurlu olan esnaflarında tıpkı ssklı olup işsiz kaldıklarında kendilerine ödenen işsizlik ödeneği gibi, esnaflar için ahilik sandığı kurulmuş olup işyerini kapatan esnaflardan ,belirlenen bazı şartları taşıyanlara da işsizlik ödeneği ödenecektir.
Bağ-kur kapsamındaki vatandaşların işyerlerini kapattıklarında veya iflas ettiklerinde 180 ila 300 gün arasında değişen süreler zarfında işsizlik ödeneği almalarına imkan sağlayan Esnaf Ahilik Sandığı ödeneğinden; 1) Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar, 2) Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanlar, 3) Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları,yararlanabileceklerdir.
Ancak Kapsama giren vatandaşların “Esnaf Ahilik Sandığı” (işsizlik) ödeneği alabilmeleri için,aşağıdaki şartları taşımaları gerekmektedir.
1- İşyerlerini kapattıkları veya iflas ettikleri tarihten itibaren 30 gün içinde İşkur’a başvurarak yeni bir iş almaya hazır olduklarını kaydettirmeleri, 2-Ahilik sigortası primlerini ödemiş olmaları, 3-Sigortalılığının sona ermesinden önceki son 120 gün sürekli çalışmış olmaları 4- Sigortalılığının sona ermesinden önceki son üç yıl içinde en az 720 gün faaliyetlerini sürdürmüş olmaları gerekiyor.
Ahilik sandığı kesintilerinin 2 puanı esnaftan 1 puanı da devlet tarafından bu sandığa aktarılacaktır.Yani esnaflar önce bu kesintileri aylık olarak ödemeleri gerekiyor. Zamanında kesintilerini ödememiş esnaflar Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği alınabilmesi için Ahilik sigortası primlerinin ödenmiş olması gerekmekle birlikte, sigortalılığının sona ermesinden önceki en fazla 90 günlük süreye ilişkin Esnaf Ahilik Sandığı prim borcu olan vatandaşların bu borçları alacakları Ahilik Sandığı ödeneklerinden mahsup edilerek tahsil edilecektir. Yani bu borçları ahilik sandığı tarafından mahsup edilecek geriye bir şey kalırsa kendilerine ödeme yapılacaktır.
Ayrıca, Ahilik Sandığı prim borcunun 90 günden fazla olması durumunda, Ahilik Sandığı prim borçlarının 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre tecil ve taksitlendirilmiş veya ilgili diğer kanunlar uyarınca prim borçları yeniden yapılandırılmış olması şartıyla yine Esnaf Ahilik Sandığı ödeneğinden faydalanılabilecektir.
Esnaf Ahilik Sandığı ödeneğinden sigortalılığının sona ermesinden önceki son üç yıl içinde
a) 720 gün faaliyetini sürdürmüş olanlar 180 gün süreyle,
b) 900 gün faaliyetini sürdürmüş olanlar 240 gün süreyle,
c) 1080 gün faaliyetini sürdürmüş olanlar 300 gün süreyle, şeklinde yararlanacaklardır.
Günlük Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama kazancının % 40’ıdır. Ancak bu şekilde hesaplanan ödeneğin miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 80’ini geçemeyecektir.
Torba yasada 4447 sayılı Kanunun 52. madde hükümlerinin, Esnaf Ahilik Sandığı sigortası ve sigortalıları bakımından da kıyasen uygulanacağı öngörülmüştür.Buna göre, Esnaf Ahilik ödeneği almakta iken; a) Kurumca teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddeden, b) İşsizlik ödeneği aldığı sürede gelir getirici bir işte çalıştığı veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı aldığı tespit edilen,
c) Kurum tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen, d) Haklı bir nedene dayanmaksızın Kurum tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyen,kişilerin ödenekleri kesilecektir.
İlk bakışta yazının başlığı heyecan verici olarak gelebilir. Yalnız esnaftan ilk önce her ay kesinti yapılacak ve işi kötü gidip işini terk ederse ve yukardaki bazı şartları taşıyor ise bu hakktan faydalanabilecektir. Sonuçta esnafın karlı çıkıp çıkmayacağı veya bunu tasvip edip etmedikleri ileri süreçte görülecektir.