İktidar Mehmet Şimşek ile aynı uygulamaya gerçekleştirmeyi planlıyor. Ancak yatırım yapacak ülkeler badozlama bu tekliflere olur vermeyecekler. Onlar sadece ekonomideki düzelmeyi ölçüt olarak kabullenmeyecek. Yatırımlarının güvende olduğuna inanacakları yabancı sermayenin güvence altına alındığı yasaların çıkarılması ve güvenli ortamın hazırlandığını hissettikleri anda ülkeye yatırım yapacaklar. Çıkarılan kanun ve yasaların kesintisiz uygulamasını isteyeceklerdir. Mehmet Şimşek bir ekonomist ancak elinde sihirli bir değnek yok.
Dünya çapında tanınıyor. Bu yabancı yatırımcı için olumlu veri. Ancak! Yabancı yatırımcı sırf bunun için hiçbir ülkede yatırım yapmaz. Ülkenin yönetiminin hukukta ve ekonomik mesellerde kararlı adımlar atarak yabancı yatırımcıların güvenini kazanmak zorundadır. Yerli veya yabancı iş adamları yatırımlarının güvende olmadığı hiçbir ülkede yatırım yapmazlar.
Mehmet Şişek bu açıklamaları ile ülkeyi hangi şartlarda devraldığını açıklamasının dışında bu güne kadar uygulanan bütün yöntemlerin yanlışlığını da deklere etmiştir. Onun bu hatırlatmaları ileride yaşanacak anlaşmazlıklarda görüntülü ve yazılı belgeler ile ibraz edilerek iktidara sunulmak amacıyla yapılmıştır.
Ekonominin başına getirilen son iki bakan Albayrak ve Nebati kötü giden ekonomiyle dalga geçer gibi esperiler yapıyorlardı. Albayrak ın 2019 yılındaki açıklamasını hatırlayalım.
“Ağustos, Eylül, Ekim aylarında dolar 10 lira, 15 lira olacak deyip 6 lira, 7 liradan döviz alınıyordu. Niye? Dolar 10 lira 15 lira olacak ya! Dolarları ucuz alalım 10 liradan 15 liradan satarız. Sonra ne oldu? Dolar düştü beş liraya. Bunlar kara, kara düşünüyor. Eyvah, eyvah. Ne yapacağız? Şöyle bir kriz çıksa da, dolar yükselse de satsak kar etsek. Çok beklersiniz. Hele de seçimden sonra daha çok beklersiniz.”
Albayrak başka bir röportajında.
-S: Doların Türk lirası karşındaki yükselişi hakkında ne düşünüyorsunuz?
-Alb: Sizi şunu sorayım siz maaşlınızı dolar ile mi alıyorsunuz? Dolar borcunuz mu var? Dolarla işiniz var mı?
-S: Ama sonuçta etkileniyoruz.
Bakan o gün bunları söylemişti bu gün dolar 23 liranın üzerinde seyrediyor. Vatandaş geçim sıkıntısı nedeniyle kredi kartlarından ve zorunlu krediler alarak borçlandılar. Belki dolar ile borçlanmadılar; ancak doların kontrolünün sağlanamamasının sebebiyle aşırı borçlandıkları muhakkak.
Albayrak tan sonra göreve getirilen Nebati de aynı uygulamayı devam ettirdi. Enflasyon sebep, faiz sonuçtur.
22.12.2021 tarihli Cumhuriyet gazetesi haberi
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin, TRT ekranlarında 'Gözlerime bakar mısınız? Ne görüyorsunuz? Ekonomi gözlerdeki ışıltıdır' yanıtı sosyal medyada gündem oldu.
Bakanın gözlerinin içinin gülmesi neşesinden miydi yoksa sima olarak buna uygundu yorumu asla tartışılmadı.
Bun ne menem şeydir iki bakan ülkenin gerçeğini bilerek farklı anlatıp vatandaşların kafalarının karışmasına neden olmuşlardı. Dolar bir ara ipini koparıp 18 liranın üzerine çıkınca özel bir operasyon ile suni olarak Türk lirası karşındaki değeri artırılmaya çalışıldı. Yetmedi bankalarda kur korumalı mevduat hesapları açıldı. Amaç vatandaşların birikimlerinin döviz ve altına dönüştürümleri engellenmeye çalışıldı.
Kısa bir süre olsa da kur korumalı mevduat hesaplarına vatandaşlar yöneldi. Ancak verilen sözler doların tansiyonunun bir süre durdurması ile son buldu. Dolar yükselişini sakince devam ettirdi. Bunun için alınan önlemler de yeterli olmayınca piyasaya düşük Fuatlarla döviz pampadandı. Bunun merkez bankasına maliyeti oldukça fazlaydı. Kur korumalı hesaplara ödenen faizlerin tutarı her geçen gün artmaya devam ediyordu.
Maliye bakanının heteredoks sistemli çözüm açıklamaları da çare olmayınca uygulamadan dönülmedi. Ülkenin bütçesi sürekli açık verirken vatandaşlara her şey mükemmel mesajları verildi.
Seçim için hazinede para kalmayınca stoktaki altınlar satılmaya başlandı. Merkez bankasındaki döviz – 70 milyar dolardı artık. İktidar her seçim konuşmasında meseleyi ekonomik sorunlara getirmemek için farklı yolları denedi. Seçimler sonuçlandıktan eski iktidar tekrar göreve başladı. Döviz, borsa, altın yükselirken önü alınamayan enflasyona çözüm olarak öncelikle akaryakıt ücretlerine zam yapıp sonra da bütün ürünlere zam furyası başlatıldı.
Akaryakıt zamlarının neden bu kadar sık aralıklarla yapılması anlaşılmayan bir başka sorun. Şu anda iktidar Rusya’dan piyasa fiyatlarının altında ham petrol almasına rağmen akaryakıta zam sağanağı devam ediyor. Bu gün maliye bakanlığı Mehmet Şimşeğin kontrolünde. Nebati göreve teslim ederken oh çekmiş. Nedeni bilinse de gözlerinin ışıltısının alternatifi olmayan bir nedenle bunu söylediği aşikârdır.
Karamsarlık iyi değildir. Ancak ülkedeki hemen her alanda sorunların acil çözüm gerektirdiği gizlenemez gerçek. Yasama, Yürütme ve yargıda çözümü gereken birçok yanlış uygulama var. İktidar STK’ları ülkenin idaresinin önünde engel olarak görmektedir. Bu konuda bazı STK’lar pasifleştirildi. Bunlardan işçi sendikaları bariz bir örnektir.
Her yıl asgari ücrete zam yapılacağı zaman görüşmelere katılırlar. Ancak bütün çabalarına rağmen iktidardan işçilere yeterli zam vermesini başaramazlar. Sırtımızda devletin ağır yükü var denerek iş adamları desteklenir. İşçilere kemer sıkın denir. Ülkede iş adamlarının sorumluluğu iktidar için ağır bir yükse; işçi ve çalışanın pozisyonu nedir?
Devam edecek…