Gündem ekonomi, gündem zamlar, zamların baş tetikleyicileri, elektrik ve gaz faturaları, yani kısacası enerji tüketimindeki fatura bedelleri…
Enerji tüm hayatımızın vazgeçilmezi ve olmazsa olmazı haline geldi, son yıllarda hayatımıza doğal gaz enerji tüketimi de ciddi oranda girmiş oldu, oysa daha önce elektriksiz hayat olmaz diyorduk, şu an doğal gazsız hayatta olmaz gibi!
Aydınlatma, olarak kullanılan elektrik, sanayinin ve diğer teknoloji ürünlerinin çalışması için gerekli tek enerji, doğal gaz ise, mutfaklarda ve ısınmada kullanılan en temiz ve ucuz yakıt iken, bu sene birden faturaları cep yakmaya başladı!
İşte tüm bu nimetlerin, külfetlerine gelince işler karışmaya ve dengeler bozulmaya başladı, lokantalar, kafeler, sanayi tesisleri ve hatta konutlarda bu enerji bedellerinin birden dört kat, beş kat artması ile hem esnaf iflas bayrağını dikti, hem sanayici, hem de hane halkları isyan etti!
Dövizin aşırı şekilde artması ve kur artışına bağlı, ikame mallarının artması ile üretici fiyatlarının yüzde 115 oranında yükselmesi ile gıda dan, giyime, ısınmadan, serinlemeye her şeye zam gelmiş olması, sıkıntı yaratırken, dağıtım firmalarının bu zammın üzerinden daha fazla zam yaparak, faturalara asılması hayatı felç etmiştir.
Devlet ve dağıtım şirketleri işin kolayına giderek, her şeyi sanayici, esnaf ve hane halkının omuzlarına yığması tamamen insafsızlık ve adaletsizlik olarak düşünülmektedir.
Örneğin elektrikte kayıp ve kaçak bedellerinin yurt genelinde yüzde 13 oranında yükselmesi ve buna bir çare bulmayan yetkililerin bu kayıp kaçak bedellerini, vatandaşın faturalarına gizli ve örtülü bir şekilde yansıtması, diğer bir neden ise sosyal medya da çete mafya ve bazı devlet güvenlik görevlilerine kadar uzanan “Bitcoin çiftlikleri” adı altında çok yüklü enerji tüketen bu hafıza kartlarının binlercesinin işletilmesi için demir döküm fabrikalarının bile içi boşaltılarak ve aylarca bu binalarda kullanılan yüksek orandaki ödenmeyen enerji faturalarının vatandaşın faturalarına yansıtıldığı…
Örneğin Batman gibi bir il içinde bile onlarca bu tür Bitcoin çiftliği çalıştıran abonelerin olduğu iddiası ve bu tür yerlerle ilgili bu güne kadar Dicle EDAŞ’ın hiçbir çalışma başlatmadığı ve bunlara yönelik bir önlemin alınmaması!
Sadece ısınma ve aydınlanma için kaçak kullanma zorunda kalan yoksul vatandaşın üzerine giden dağıtım firmalarının bu tür astronomik rakamları tüketen işletmelere yönelik hiçbir çalışma başlatmaması…
Bu gün çeşitli odaların yaptığı araştırmalara göre elektrik kayıp kaçaklarının ise yurt genelinde artış sağlamasının nedeni acaba bu tür çiftlikler olmasın?
“- Düşmedi arttı: EPDK, 2015 sonu itibarıyla Türkiye genelinde kayıp kaçak oranının yüzde 10 olmasını öngörüyordu. Ancak rakam yüzde 12.1’e çıktı. EPDK, 2015 sonunda yasal düzenlemeyle bazı bölgelere bu konuda ayrıcalıklı statü tanıdı. Kayıp kaçak oranı Türkiye ortalamasının üzerinde olan üç bölge (Dicle, Van Gölü, Aras) vardı. Oralarda düşme sağlanabilmesi için 2025’e dek istisna sağlandı. Örneğin dağıtım şirketlerine sayaçları istediği yere takabilme gibi olanaklar sağlandı. Şu anda bazı bölgelerde sayaçlar direklere monte edilmiş durumda. İnsanların tüketimini kontrol edebileceği bir yerde değil.
- 2016’da gizlendi: 1 Ocak 2016’dan itibaren kayıp-kaçak bedeli faturalarda gizlendi. Vatandaşın bilgi sahibi olma hakkı elinden alındı. Yurttaş neye, kaç para ödediğini ne yazık ki öğrenemiyor.
- Faturada yüzde 10: Kayıp kaçak bedeli faturada vergisiz çıplak tarife içinde yüzde 10’lara kadar çıkıyor”
Elektrik mühendisleri odasının araştırmasına göre bu kayıp kaçak bedelleri vatandaşlara yansıtılıyor, bu kayıp kaçaklar bir türlü önü alınamıyorsa, bunun nedeni bu şekilde kara para kazanan yerlerin olabileceği tahmin ediliyor!