Dikkat ettiniz mi, cebimizdeki paraların ve bankalarda ATM’lerde olan paranın ne hale geldiğine ve değer kaybının nicel olarak kaç TL ye düştüğüne?
Daha bundan iki yıl önce cebimizde 200 TL’lik paralar en büyük para olarak dururken, bu yılsonunda en değersiz ve tek başına kullanılan para haline geldiği…
Bir liralar, on liralar, yirmi liralar, elli liralar ve yüz liraların bile piyasadan kısa sürede kalktığına şahit oluyoruz, bu çok üzücü değil mi?
Çoktan 1000’lik banknotların basılması gerekirken hala biz çuvallarla ve valizlerle, 200 TL’lik banknotlarla alışveriş yapmak zorunda kalıyoruz.
Bu değersiz paraları taşımak ve saymak tam bir eziyet haline geldi, ama iktidar inadından ısrar ederek, sanki Enflasyon için algı oluşturmaya çalışıyor!
Bu gün ATM’lere bile bankalar 100 TL’lik banknotları bile yüklememeye başladığı bir zamanda, diğer paraların piyasadan çoktan çekildiğine şahit oluyoruz.
Yeni yıl ile birlikte 500 TL’lik banknotların mutlaka basılması, hatta 1000 TL’lik banknotların tedavüle çıkması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Şenol Babuşçu, nedenlerini sıralıyor.
Uluslararası merkez bankaları teamüllerine göre;
1- En büyük para yüzde 50’yi geçerse yeni bir banknot basılması gerekir.
Bizde 200 Tl’lik banknotların tedavüldeki oranı yüzde 81 oranına ulaşmış, bu da demek ki kuralların çok üstünde bir oran.
2- En büyük banknot ile ondan önce gelen banknot toplamı yüzde doksanı aşarsa, yine yeni bir banknot basılması gerekir.
Bizde 200 TL’lik banknot ile 100 TL’lik banknotların toplamı 200 TL’likler yüzde 81, 100 TL’likler ise yüzde 16 toplamı ise yüzde 97 olduğuna göre ikinci şartta tutmuş.
3- İkiz TL basıldığı tarihte 131 dolar alınabiliyordu, bu ise yaklaşık 5 dolar alınabiliyor, bu şartta paranın alım değerini gösteriyor.
4- Şart ise dünya da en büyük banknotunun değerinin en düşük olduğu para birimine sahip ülkelerden biriyiz, bu para değerine göre de, yeni banknot basılması gerekir.
İktidarın bu para birimini ve banknotları basmamasının nedeni enflasyonun gerçek yüzünü göstereceği için yeni para birimi basmaktan çekiniyor.
Ama bu piyasadaki gerçeklerden kaçınmanın çaresi değildir, gerçekler ortada, bankalar çoktan bunu merkez bankasına iletti bile, bu para birimi ile sürdürülebilir banka hizmeti sunamayacaklarını.
Birincisi valizlerle bankalara getirilen paraları saymak için elamanların günlerce çalıştırıldığı, ikincisi para sayma makinalarının saatlerce çalışması nedeniyle arıza verdiğini, üçüncüsü ise ATM lere 200 TL den başka banknot yerleştiremedikleri…
İşte tüm bu gerçekler ve nedenlerden dolayı yeni yıl ile birlikte, yani ilk çeyrekte 500 TL banknotlar ve hatta 1000 TL’lik banknotları piyasada bulmamız mümkün olacaktır.
Aksi halde para cüzdanı yerine para torbası veya çantası taşımamız gerekecektir. İste gerçek enflasyonun yüzü bu para biriminde bile göstermemektedir.